Συχνές ερωτήσεις των γονιών σε σχέση με το παιδί και το παιχνίδι

Έχει πάρα πολλά παιχνίδια, αλλά παίζει πολύ λίγο με αυτά:
Για τα μικρά παιδιά ό,τι βρίσκεται γύρω τους είναι καινούργιο. Από τους ανθρώπους μέχρι τα αντικείμενα. Άρα όλα είναι εκεί για να τα εξερευνήσει. Μόνο έτσι μαθαίνει. Τα πολλά παιχνίδια δεν είναι σκόπιμο να βρίσκονται συνέχεια μπροστά του. Ακόμα κι αν δεν τα παίζει τα βλέπει κάθε μέρα και τα βαριέται. Αφαιρέστε τα περισσότερα και δίνετε ένα κάθε φορά.

Γιο γιο από τα τέλη του 19ου αιώνα

Ακόμα και να του αρέσει ένα παιχνίδι, το ενδιαφέρον του κρατάει πολύ λίγο.
Είναι φυσικό, γιατί τα πολύ μικρά παιδιά δεν μπορούν να συγκεντρώσουν την προσοχή τους για πολλή ώρα σε μία συγκεκριμένη δραστηριότητα. Μέχρι και την ηλικία που θα πάει σχολείο η ικανότητα προσοχής τους εξελίσσεται σταδιακά.

Του αρέσει να παίζει περισσότερα με τα αντικείμενα του σπιτιού παρά με τα παιχνίδια του.
Τα αντικείμενα του σπιτιού είναι και αυτά παιχνίδια για τα παιδιά. Τα κουζινικά, το κινητό της μαμάς, το τηλεκοντρόλ είναι θαυμαστά πράγματα! Επιπλέον, η ηλικία των 2 περίπου ετών είναι η ηλικία που θέλει να μιμηθεί τους μεγάλους. Μιά τσάντα της μαμάς είναι ένας πραγματικός θησαυρός για εξερεύνηση και για να μιμηθούνε την μαμά.

Γιατί δεν παίζει μόνο του;
Γιατί θέλει παρέα. Γιατί σε κανέναν δεν αρέσει η μοναξιά είτε ως παιδί είτε ως ενήλικας, ακόμα και στην διασκέδαση! Καλό είναι όταν αφοσιωθεί σε ένα παιχνίδι, να μην του αποσπάτε την προσοχή του με κάτι άλλο. Έτσι θα αρχίσει να ευχαριστιέται και την μοναχική απασχόληση, παρόλο που το παιχνίδι με παρέα θα είναι πάντα πιο δελεαστικό.

Ο γιός μου θέλει να παίζει με κούκλες και κουζινικά.

Αργαλειός

Οι κούκλες και τα κουζινικά είναι αντικείμενα μέσα στην καθημερινότητα του παιδιού, είτε είναι αγόρι είτε κορίτσι. Θέλει να μιμηθεί τον μπαμπά και την μαμά. Θέλει να μαγειρέψει όπως τόσοι άνδρες και γυναίκες στην τηλεόραση. Θέλει να σιδερώσει ή να σκουπίσει όπως κάνει τόσος κόσμος γύρω του. Ο διαχωρισμός των παιχνιδιών σε «κοριτσίστικα» και «αγορίστικα» παιχνίδια δεν υπάρχει π.χ. στα νηπιαγωγεία, ακόμα και στο ίδιο το σπίτι. Πού είναι το πρόβλημα; Το πρόβλημα δημιουργείται από τους αποκλεισμούς, τις απαγορεύσεις και μια εμμονή σε παλιά πρότυπα.




Η κόρη μου δεν παίζει με κούκλες. Της αρέσουν τα αυτοκίνητα οι κατασκευές και γενικά ό,τι παιχνίδι θεωρείται «αγορίστικο».
Η κούκλα και τα κουζινικά είναι παιχνίδια φαντασίας. Ένα παιδί, αγόρι ή κορίτσι, μπορεί να μην το έχει ανάγκη. Μπορεί να είναι βασίλισσα ή ιππότης χωρίς τα κλασσικά παιχνίδια. Η φαντασία του μπορεί να εκφράζεται στην ζωγραφική, στην αφήγηση, στο παιχνίδι με τα άλλα παιδιά.

Ένας άλλος λόγος που θέλει να παίζει με «αγορίστικα» παιχνίδια είναι, πιθανόν, η επιρροή και ο θαυμασμός που μπορεί να έχει για ένα αγόρι μεγαλύτερο ή πιο δραστήριο από αυτήν. Ή απλά, μπορεί να βρίσκει ένα σπαθί ή ένα αυτοκίνητο πιο ενδιαφέρον από μιά κατσαρόλα ή μια κούκλα, (και δεν έχει κι άδικο!!).

Τα παιχνίδια που παίζει το παιδί μου είναι επιθετικά, αυτό σημαίνει ότι θα γίνει ένας βίαιος άνθρωπος;
Τα παιδιά από την στιγμή που θα βρεθούν έξω από το σπίτι, σε ένα άλλο περιβάλλον π.χ. παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο, παιδική χαρά, θα παρατηρήσουν την συμπεριφορά των άλλων και θα θελήσουν να μιμηθούν αυτούς που θαυμάζουν. Θα θελήσουν να παίξουν με ένα κράνος, με σπαθιά, ακόμα και με όπλα. Είναι φυσικό! Μπορεί σε σας να μην αρέσει, αλλά η ανάγκη εκτόνωσης του παιδιού είναι μεγαλύτερη. Γι αυτό, βρείτε τρόπους να ξοδέψει την ενεργητικότητά του: Κολύμπι, μπάλα, γυμναστική, αθλητισμός, ακόμη και τοξοβολία, είναι ευκαιρίες για να μπορέσει το παιδί να εκτονωθεί. Αρκεί να είστε κοντά του και να παρατηρείτε την συμπεριφορά του χωρίς κριτική και αυτοκριτική.

Γιατί ενώ ένα παιχνίδι αναφέρει ότι το παιχνίδι απευθύνεται σε παιδιά από 6 μηνών, το δικό μου το παιδί που είναι 10 μηνών δυσκολεύεται να το παίξει;

Πάγκος εργασίας ξύλινος

Οι ηλικίες που αναγράφονται πάνω σε κάθε παιχνίδι είναι διευρυμένες, συχνά για εμπορικούς λόγους. Ένα παιχνίδι όταν είναι πραγματικά για 6 μηνών δεν μπορεί να είναι συγχρόνως και για 36 μηνών. Απλά όταν είναι 6 μηνών θα ακούσει πιθανόν την μουσική, ή θα το δεί να κινείται. Αλλά όταν είναι 18 μηνών θα αρχίσει να το παίζει πραγματικά. Βέβαια, υπάρχει ένα πρόβλημα ότι μέχρι να φτάσει 18 μηνών το παιδί θα έχει βαρεθεί να βλέπει το παιχνίδι μπροστά του. Γι αυτό μια καλή ιδέα είναι άν διαπιστώσετε ότι το παιχνίδι δεν ενδιαφέρει το παιδί σας, να το κρύψετε, να μην το βλέπει για ένα διάστημα και να το εμφανίσετε πάλι. Θα είναι πάντα καινούργιο για το παιδί και επιπλέον η καθημερινή του εξέλιξη να κάνει το παιχνίδι πιο ενδιαφέρον.

Γιατί το παιδί μου βλέπει συνέχεια τηλεόραση ή παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια;
Η τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι μαγικά για τα παιδιά. Δεν μπορεί κανένας γονιός να τα αποκλείσει από τη ζωή τους. Γι αυτό είναι καλό να βάλετε κανόνες και να τους τηρείτε. Π.χ. από ποιά ηλικία, τόση ώρα την ημέρα, πάντα μετά τα μαθήματα κ.α.

Βέβαια, αν την ώρα που το παιδί κάτσει μπροστά στην τηλεόραση εσείς προτείνετε μιά βόλτα στην παιδική χαρά, ή μια ευχάριστη επίσκεψη σε έναν φίλο ή ακόμα ένα επιτραπέζιο παιχνίδι, θα είναι ένας δυνατός αντιπερισπασμός.

Το μωρό μου σκέφτεται κάτι, ή απλώς τρώει και κοιμάται;

Μωρό υφασμάτινο σε πορτ-μπεμπέ

Οι σύγχρονες μελέτες παιδαγωγών και ψυχολόγων έχουν αποδείξει ότι τα μωρά από τους πρώτους μήνες της ζωής τους, δεν μπορούν μεν να μιλήσουν, αλλά το μυαλό τους δουλεύει με ικανότητα ενός Αινστάϊν. Παρατηρούν τον κόσμο γύρω τους με όλες τους τις αισθήσεις: όραση, ακοή, όσφρηση, αφή και συνδυάζουν τις παρατηρήσεις τους με πολύ σύνθετο τρόπο. Η ‘Αλισον Γκόπνικ*, καθηγήτρια γνωστικής ψυχολογίας και φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Berkeley στην Καλιφόρνια, λέει ότι τα τελευταία 30 χρόνια μελέτες απέδειξαν ότι τα παιδιά όχι μόνο είναι πιο έξυπνα και πιο ενεργητικά από ότι πιστεύαμε μέχρι τώρα, αλλά είναι κατά κάποιο τρόπο πιό «ενήλικες» από ότι πιστεύαμε. Αντίθετα οι ενήλικες παραμένουν από πολλές απόψεις μεγάλα παιδιά... Υποστηρίζει δε ότι ο τρόπος που τα μωρά ανακαλύπτουν το κόσμο μοιάζει με αυτόν των σοφών επιστημόνων. Η παιδική φαντασία δεν θεωρείται πιά σαν φυγή του παιδιού σε έναν μη πραγματικό κόσμο, αλλά είναι ένας τρόπος για να μάθει και να δημιουργήσει. Δηλαδή, είναι περισσότερο ένας εργαλείο σκέψης παρά διασκέδασης. Επίσης, αντιλαμβάνονται την ψυχολογική κατάσταση του περίγυρου, ίσως ακόμα κι από την εμβρυακή ηλικία. Τα νεύρα, οι εντάσεις, οι καβγάδες η μελαγχολία των μεγάλων, όσο καλυμμένα κι αν είναι, επιρρεάζουν το βρέφος και το κάνουν κι εκείνο, με τη σειρά του, νευρικό και κλαψιάρικο.

* Alison Gopnik καθηγήτρια γνωστικής ψυχολογίας και φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Berkeley στην Καλιφόρνια και συγγραφέας πολλών βιβλίων όπως «Τhe Ρhilosophical Βaby» «Το μωρό φιλόσοφος - Αυτά που μας διδάσκουν τα παιδιά πάνω στην αλήθεια, την αγάπη, το νόημα της ζωής», «Πώς σκέφτονται τα μωρά» και άλλα.